ศัพท์บาลี --->>มงฺคล-->> คำแปล --->>๑ น.,นปุ. มงคล แจกเหมือน กุล เช่น ป.เอก. มงฺคลํ อ. มงคล
ศัพท์บาลี --->>มงฺคล-->> คำแปล --->>๒ ว. ผู้-, ตัว-, อันเป็นมงคล ปุ. แจกเหมือน ปุริส เช่น ป.เอก. มงฺคโล (พุทฺโธ) อ. พระพุทธเจ้า ผู้เป็นมงคล อิต. ลง อา เครื่องหมายอิต. แจกเหมือน กญฺญา เช่น ป.เอก. มงฺคลา (โปกฺขรณี) อ. สระโบกขณี อันเป็นมงคล นปุ. แจกเหมือน กุล เช่น ป.เอก. มงฺคลํ (านํ) อ. ที่ อันเป็นมงคล
ศัพท์บาลี --->>มงฺคลกรณตฺถ-->> คำแปล --->>น.,ปุ. ประโยชน์แก่การกระทำซึ่งมงคล แจกเหมือน ปุริส เช่น จ.เอก. มงฺคล-กรณตฺถาย เพื่อประโยชน์แก่การกระทำซึ่งมงคล เป็นจตุตถีตัปปุริสสมาส มีฉัฏฐีตัปปุริสสมาส เป็นภายใน มีวิเคราะห์ตามลำดับ ดังนี้ ฉ.ตัป.วิ. มงฺคลสฺส กรณํ = มงฺคลกรณํ จตุ.ตัป.วิ. มงฺคลกรณสฺส อตฺโถ = มงฺคลกรณตฺโถ
ศัพท์บาลี --->>มงฺคลกาล-->> คำแปล --->>น.,ปุ. กาลอันเป็นมงคล แจกเหมือน ปุริส เช่น ส.เอก. มงฺคลกาเล ในกาลอันเป็นมงคล เป็นวิเสสนบุพพบท กัมมธารยสมาส วิ.ว่า มงฺคโล กาโล = มงฺคลกาโล
ศัพท์บาลี --->>มงฺคลกิริยา-->> คำแปล --->>น.,อิต. การกระทำซึ่งมงคล แจก เหมือน กญฺญา เช่น ป.เอก. มงฺคลกิริยา อ. การกระทำซึ่งมงคล เป็นทุติยาตัปปุริสสมาส วิ.ว่า มงฺคลํ กิริยา = มงฺคลกิริยา
ศัพท์บาลี --->>มงฺคลจฺฉณ-->> คำแปล --->>น.,ปุ. มหรสพอันเป็นมงคล แจกเหมือน ปุริส เช่น ท.เอก. มงฺคลจฺฉณํ ซึ่งมหรสพอันเป็นมงคล เป็นวิเสสนบุพพบท กัมมธารยสมาส วิ.ว่า มงฺคโล ฉโณ = มงฺคลจฺฉโณ [ซ้อน จฺ]
ศัพท์บาลี --->>มงฺคลฏฺาน-->> คำแปล --->>น.,นปุ. ที่อันเป็นมงคล แจกเหมือน ปุริส เช่น ทุ.เอก. มงฺคลฏฺานํ สู่ที่อันเป็นมงคล เป็นวิเสสนบุพพบท กัมมธารยสมาส วิ.ว่า มงฺคลํ านํ = มงฺคลฏฺานํ [ซ้อน ฏฺ]
ศัพท์บาลี --->>มงฺคลหตฺถี-->> คำแปล --->>น.,ปุ. ช้างตัวเป็นมงคล แจกเหมือน เสฏฺ เช่น ป.เอก. มงฺคลหตฺถี อ. ช้างตัวเป็นมงคล เป็นวิเสสนบุพพบท กัมมธารยสมาส วิ.ว่า มงฺคโล หตฺถี = มงฺคลหตฺถี
ศัพท์บาลี --->>มงฺคลามงฺคลฏฺาเนสุ-->> คำแปล --->>น.,นปุ. ในที่เป็นที่กระทำซึ่งมงคลและอมงคล ท. เป็นฉัฏฐีตัปปุริสสมาส มีสมาหารทวันทวสมาส เป็นภายใน มีวิเคราะห์ตามลำดับ ดังนี้ ส.ทวัน.วิ. มงฺคลญฺจ อมงฺคลญฺจ = มงฺคลามงฺคลํ ฉ.ตัป.วิ. มงฺคลามงฺคลสฺส (กรณํ) านํ = มงฺคลามงฺคลฏฺานํ แจกเหมือน กุล
ศัพท์บาลี --->>มงฺคลามงฺคเลสุ-->> คำแปล --->>น.,นปุ. ในมงคลและอมงคล ท. เป็นอสมาหารทวันทวสมาส วิ.ว่า มงฺคลญฺจ อมงฺคลญฺจ = มงฺคลามงฺคลานิ แจกเหมือน กุล เฉพาะฝ่ายพหุ.
ศัพท์บาลี --->>มงฺคลโปกฺขรณีตีร-->> คำแปล --->>น.,นปุ. ฝั่งแห่งสระโบกขรณีอันเป็นมงคล เป็นฉัฏฐีตัปปุริสสมาส มีวิเสสนบุพพบท กัมมธารยสมาส เป็นภายใน มีวิเคราะห์ตามลำดับ ดังนี้ วิ.บุพ.กัม.วิ. มงฺคลา โปกฺขรณี = มงฺคลโปกฺขรณี ฉ.ตัป.วิ. มงฺคลโปกฺขรณิยา ตีรํ = มงฺคลโปกฺขรณีตีรํ แจกเหมือน กุล